• W jaki sposób los człowieka jest złączony z losem Wszechświata?
• Jaki jest bilans kilku wieków współistnienia chrześcijaństwa i nauk przyrodniczych?
• Dlaczego Wielkie Pytanie nie powoduje, że inne pytania są małe?

Chrześcijaństwo stworzyło system wartości, który – zrośnięty z europejską kulturą – legł u podstaw ideałów do dziś kształtujących wiele postaw współczesnego człowieka. Nauki empiryczne nie tylko doprowadziły do eksplozji nowoczesnej techniki, zmieniającej oblicze świata, ale wytworzyły specyficzny styl myślenia; styl, który – choć w swej istocie dostępny dla nielicznych – stał się obowiązującą regułą niemal dla wszystkich. Niestety, wraz z powstaniem empirycznej metody badania świata drogi myśli religijnej i myśli naukowej rozeszły się.

Co zrobić, by myśl teologiczna współgrała ze współczesnymi naukami, których symbolem jest „nowa fizyka”?

Nie chciałbym stwarzać wrażenia, iż uważam, że głównym zadaniem Kościoła jest patronowanie nauce czy też penetrowanie środowisk naukowych przez odpowiednio wykształconych duchownych. Sądzę natomiast, że uczestniczenie w życiu naukowym współczesności i rozumienie jego przejawów, w stopniu większym niż obecnie, jest jednym z elementów misji Kościoła. Nawet brak wystarczającej liczby duchownych nie powinien usprawiedliwiać rezygnacji z wypełniania tej misji.

Spis treści:

Wprowadzenie Nowe i stare w fizyce i teologii

 
Część I - Teologia i nauki z różnych punktów widzenia

Rozdział 1 Trzysta lat współistnienia Kościoła i nauk przyrodniczych
Moralność myślenia
Od teologii do nauk
Dwa nurty
Szansa
Co robić?
Uwagi na zakończenie
 
Rozdział 2 Nowa fizyka – perspektywy trwającej rewolucji
Wprowadzenie
Rewolucja scholastyczna
Rewolucja klasyczna
Rewolucja kwantowo-relatywistyczna
„Nowa fizyka”
W świecie permanentnej rewolucji
 
Rozdział 3 Konflikt „nauka – wiara” w okresie postpozytywistycznym
Pierwsze fazy konfliktu
Agresywna metoda
Klęska pozytywizmu
Teoria dwu płaszczyzn
Fizycy i filozofowie
Ewolucja metody

Rozdział 4 Archimedes i współczesna teologia
Teologia nauki
Trzy naukowe tradycje
Teza
Nieudana próba
Kilka wniosków
 
Rozdział 5 Nowa fizyka i nowa teologia
Czego uczy historia?
Dziedzictwo pozytywizmu
Zwrot ku filozofii
Inicjatywy
Tendencje doktrynalne
 
Część II - Pytania otwarte

Rozdział 6 Ewolucja kosmologiczna – problem i pytania
Ewolucjonizm metodologiczny
Osobliwość początkowej osobliwości
Jak usprawiedliwić początkową osobliwość?
Zasada antropiczna
Nieprawdopodobny początek
Strategia pytań
 
Rozdział 7 Stworzenie a ewolucja
Program teologii nauki
Dwa punkty widzenia: ewolucja i stworzenie
W stronę teologii stworzenia
O zmianę perspektywy