Autor: Zygmunt Ziembiński
ISBN: 978-83-01-11902-7
Ilość stron: 284
Data wydania: 11/2011 (wydanie 26)
Znany, podstawowy podręcznik do nauki logiki, wykorzystywany przez studentów prawa i administracji oraz innych kierunków humanistycznych.
Obejmuje elementarne wiadomości z zakresu semiotyki (część 1 – Słowne formułowanie myśli), logiki formalnej i ogólnej metodologii nauk (część 2 – Uzasadnianie twierdzeń).
Wyboru zamieszczonego w podręczniku materiału z tych dziedzin oraz fragmentarycznych informacji z zakresu innych zbliżonych dyscyplin naukowych dokonano w taki sposób, by uwypuklić te wiadomości, które okazują się praktycznie przydatne w pracy prawników, administratorów oraz innego rodzaju organizatorów życia społecznego, czyli dają narzędzia do sprawnego myślenia i argumentowania.
Książkę uzupełnia Aneks, poświęcony rachunkowi predykatów, napisany przez dr Kazimierza Świrydowicza. Umożliwia on wstępne zapoznanie się z pewnym fragmentem problematyki logiki formalnej, wykraczając poza standardowo wykładane na studiach humanistycznych elementy tradycyjnego rachunku nazw.
Rozdziały:
Część pierwsza SŁOWNE FORMUŁOWANIE MYŚLI
I. Ogólne wiadomości o języku jako systemie znaków 13 Pojęcie znaku. Znaki słowne. Język. Kategorie syntaktyczne. Role semiotyczne wypowiedzi. Zadania
II. Nazwy 26 Pojęcie nazwy. Nazwy konkretne a nazwy abstrakcyjne. Desygnat nazwy. Nazwy indywidualne a nazwy generalne. Treść nazwy. Zakres nazwy. Nazwy zbiorowe. Nazwy a funktory nazwotwórcze. Ostrość zakresu nazwy. Zadania
III. Stosunki między zakresami nazw 38 Wyjaśnienia wstępne. Rodzaje stosunków między zakresami nazw. Zadania
IV. Definicje 44 Definicja realna a definicja nominalna. Rodzaje definicji ze względu na ich zadania. Rodzaje definicji ze względu na ich budowę. Warunki poprawności definicji. Zadania
V. Podział logiczny 56 Pojęcie podziału logicznego. Warunki poprawności podziału logicznego. Klasyfikacja. Wyróżnianie typów a podział logiczny. Zadania
VI. Zdanie 63 Pojęcie zdania w sensie logicznym. Wartość logiczna zdania. Obiektywny charakter prawdziwości i fałszywości zdań. Wypowiedzi niezupełne. Funkcje zdaniowe. Struktura zdania. Odpowiedniki zdania w naszej świadomości. Zadania
VII. Funktory prawdziwościowe a spójniki międzyzdaniowe mowy potocznej 77 Pojęcie funktora prawdziwościowego. Negacja. Koniunkcja. Alternatywa nierozłączna, alternatywa rozłączna, dysjunkcja. Równoważność. Implikacja i stosunek wynikania. Zadania
VIII. Podstawowe pojęcia dotyczące relacji 95 Zdania stwierdzające relację. Stosunki symetryczne, asymetryczne i nonsymetryczne. Stosunek przechodni. Stosunek porządkujący i stosunek równościowy w danej klasie przedmiotów. Zadania
IX. Wypowiedzi oceniające i normy 102 Wypowiedzi oceniające i ich powiązania z wypowiedziami opisowymi. Pojęcie normy postępowania. Obowiązywanie normy. Postać słowna i struktura norm postępowania. Zadania
X. Wypowiedzi modalne 121 Interpretacje słów „musi” i „może”. Modalność zdań. Modalności normatywne (deontyczne). Zadania
XI. Pytania i odpowiedzi 130 Charakter wypowiedzi pytajnych. Sposób stawiania pytań. Rodzaje odpowiedzi. Zadania
XII. Przyczyny nieporozumień 137 Wieloznaczność słów. Szczególne rodzaje wieloznaczności słów i zwrotów językowych. Ekwiwokacje. Spory słowne. Wieloznaczność wypowiedzi złożonych. Amfibologie. Znaczenie dosłowne i niedosłowne. Zadania
Część druga UZASADNIANIE TWIERDZEŃ
XIII. Uzasadnianie bezpośrednie 144 Sposoby uzasadniania. Spostrzeganie. Obserwacja. Zadania
XIV. Wnioskowanie dedukcyjne i jego podstawy logiczne 150 A. Pojęcia ogólne 150 Wnioskowanie. Proces wnioskowania a stosunek wynikania. Prawa logiczne. Wnioskowanie dedukcyjne B. Prawa logiczne ze zmiennymi zdaniowymi 157 Zaprzeczanie zdaniom złożonym. Transpozycja. Prawa o budowie sylogistycznej. Inne prawa rachunku zdań. System dedukcyjny C. Prawa logiczne ze zmiennymi nazwowymi 167 Współczesny a tradycyjny rachunek nazw. Związki kwadratu logicznego. Konwersja, obwersja, kontrapozycja. Prawa sylogizmu kategorycznego D. Błędy we wnioskowaniach dedukcyjnych 176 Błąd materialny. Błąd formalny Zadania A, B, C, D
XV. Wnioskowania uprawdopodobniające 182 Wnioskowanie redukcyjne. Wnioskowanie indukcyjne. Kanony indukcji. Wnioskowanie z analogii. Zadania
XVI. Myślenie kierowane z góry postawionymi zadaniami 194 Myślenie spontaniczne a myślenie kierowane zadaniami. Dowodzenie wprost i nie wprost. Sprawdzanie. Wyjaśnianie i hipotezy wyjaśniające. Teoria naukowa. Zadania
XVII. Prawdopodobieństwo 206 Sposoby pojmowania prawdopodobieństwa. Prawdopodobieństwo aprioryczne. Prawdopodobieństwo aposterioryczne. Zadania
XVIII. Umiejętność przekonywania 211 Dowodzenie a argumentowanie. Dyskusja i jej rodzaje. Zarzuty w dyskusji. Nielojalne fortele erystyczne.
Część trzecia PRACA MYŚLOWA PRAWNIKA
XIX. Logiczne podstawy uzasadniania wyroków sądowych 216 Struktura uzasadnienia wyroku. Źródła ustaleń. Określanie wiarygodności świadków. Opinie rzeczoznawców. Domniemanie prawne. Poszlaki. Rodzaje wnioskowań w sądowym postępowaniu dowodowym. Ustalenie stanu faktycznego a subsumpcja. Zadania
XX. Logiczne podstawy wykładni przepisów prawnych i wnioskowań o obowiązywaniu norm prawnych 229 Pojęcie wykładni. Rodzaje przepisów prawnych. Typy dyrektyw wykładni. Językowe dyrektywy wykładni. Funkcjonalne dyrektywy wykładni. Wnioskowania prawnicze. Wnioskowania oparte na logicznym wynikaniu norm. Wnioskowania oparte na instrumentalnym wynikaniu norm. Wnioskowania oparte na założeniu konsekwencji ocen „prawodawcy”. Zadania
XXI. Charakterystyka metodologiczna nauk prawnych 255 Ogólna metodologia nauk i metodologie szczegółowe. Różnorodność problematyki i metod badawczych nauk prawnych
Aneks ELEMENTY RACHUNKU PREDYKATÓW 1. Wprowadzenie 262 2. Język rachunku predykatów 264 3. Analiza zdań języka potocznego za pomocą języka rachunku predykatów 266 4. Wybrane tautologie rachunku predykatów 270 5. Uzupełnienia 274 Indeks rzeczowy 276
Logika praktyczna Wydanie 26
|