Autor: Andrzej Branicki

ISBN: 978-83-235-0692-8

Ilość stron: 328

Data wydania: 03/2013 (wydanie 2)

Obserwacje i pomiary astronomiczne to znakomita pomoc dla wszystkich zainteresowanych uzupełnieniem teoretycznej wiedzy astronomicznej o astronomiczną praktykę.

Książka składa się z dwóch części:
• Pierwsza zawiera propozycje kilkudziesięciu prostych obserwacji astronomicznych, które można przeprowadzić samodzielnie bez jakichkolwiek instrumentów optycznych albo za pomocą lornetki lub aparatu fotograficznego.
• Druga opisuje obserwacje trudniejsze, wymagające podstawowej wiedzy fizycznej i astronomicznej oraz dysponowania skromnym instrumentarium, jakie znajduje się w posiadaniu wielu szkół i miłośników astronomii.

Obserwacje obiektów i zjawisk astronomicznych o charakterze badawczym są w przekonaniu autora - wieloletniego nauczyciela akademickiego - niezbędne na każdym poziomie edukacji astronomicznej.

Książka ta powinna szczególnie zainteresować nauczycieli akademickich oraz nauczycieli szkół średnich pragnących prowadzić praktyczne zajęcia z astronomii, a także osoby spoza tego kręgu, rozmiłowane w samodzielnym poznawaniu otoczenia Ziemi.

Rozdziały:

Część I. Podstawowe obserwacje astronomiczne

1. Zmierzch
1.1. Rozmiary Ziemi
1.2. Barwy nieba
1.3. Zniekształcenia tarcz Słońca i Księżyca

2. Zmiany położenia gwiazd
2.1. Ruch gwiazd względem horyzontu
2.2. Doba gwiazdowa i doba słoneczna
2.3. Sezonowe zmiany położenia gwiazd

3. Geografia nieba
3.1. Rozpoznawanie i lokalizacja najbardziej znanych obiektów

4. Słońce
4.1. Kątowe rozmiary Słońca
4.2. Kształt orbity Ziemi
4.3. Ruch obrotowy Słońca
4.4. Tor ruchu Słońca względem gwiazd

5. Księżyc
5.1. Ciemna strona Księżyca
5.2. Fazy Księżyca
5.3. Czy zawsze jest taki sam?
5.4. Kształt orbity Księżyca
5.5. Przestrzenna orientacja orbity Księżyca

6. Meteor
6.1. Spotkanie z Ziemią
6.2. Liczenie meteorów

7. Planety
7.1. Badanie ruchu Marsa, Jowisza lub Saturna
7.2. Badanie ruchu Wenus

8. Gwiazdy
8.1. Migotanie gwiazd
8.2. Barwy gwiazd
8.3. Obserwacje zmian jasności gwiazdy Cep lub Algola
8.4. Wyznaczanie odległości do gwiazd
8.5. Śladem Newtona

9. Galaktyka
9.1. Czym jest jasny pas Drogi Mlecznej?
9.2. Jaka jest geometryczna forma Galaktyki? Gdzie jest położony Układ Słoneczny?
9.3. Liczenie gwiazd

10. Wszechświat

Dodatki:
Dodatek A. Wykonanie prostych pomocy
A.1. Zaznaczanie pozycji obiektu względem horyzontu
A.2. Pomiar kątów
A.3. Wskaźnik pozycji niewidocznych obiektów
A.4. Wyskalowanie pola widzenia lornetki lub lunetki
A.5. Zastosowanie lornetki jako projektora
Dodatek B. Fotografowanie nieba
B.1. Dobór parametrów ekspozycji
B.2. Najprostszy sposób fotografowania nieba
B.3. Fotografowanie Słońca i Księżyca
B.4. Skala kątowa obrazu
B.5. Aparaty cyfrowe
Dodatek C. Mapy nieba
C.1. Mapy I–V
C.2. Mapy Ekl.1–Ekl.6

Część II. Pomiary astronomiczne

11. Wyznaczanie odległości i rozmiarów Księżyca (metoda I)
12. Wyznaczanie odległości i rozmiarów Księżyca (metoda II)
13. Wyznaczanie wysokości i rozmiarów wybranych struktur na powierzchni Księżyca
14. Wyznaczanie odległości do obiektów obracających się wraz z obserwatorem
15. Wyznaczanie odległości do obiektów metodą paralaksy geocentrycznej
16. Wyznaczanie odległości, promienia orbity i rozmiarów Wenus
17. Wyznaczanie odległości, promienia orbity i rozmiarów Jowisza
18. Badanie ruchu obrotowego Słońca
19. Wyznaczanie temperatury fotosfer gwiazdowych na podstawie pomiarów fotometrycznych
20. Wyznaczanie rozkładu gęstości gwiazd, gęstości centralnej i całkowitej liczby gwiazd w gromadach kulistych
21. Badanie rozkładu gwiazd w Galaktyce na podstawie zliczeń gwiazd

Dodatki:
Dodatek D. Obliczanie odległości kątowej obiektów
Dodatek E. Skalowanie obrazów nieba
Dodatek F. Wyznaczanie pozycji obiektów na podstawie znanych współrzędnych gwiazd
Dodatek G. Kamera CCD w astronomii (podstawowe pojęcia)
Dodatek H. Wyznaczanie jasności obiektów z obrazów nieba wykonanych kamerą CCD
Dodatek I. Wyznaczanie współczynnika ekstynkcji atmosfery
Dodatek J. Kody programów obliczeniowych
Dodatek K. Podstawowe wielkości fizyczne i astronomiczne
Objaśnienie używanych symboli