Źródeł nowoczesnej nauki daremnie szukać na uniwersytetach: XVII-wieczna rewolucja naukowa dokonała się poza ich murami, w obrębie domów eksperymentalnych organizowanych przez arystokratów.
Nauka doświadczalna, którą projektowali, więcej miała wspólnego z ówczesną praktyką sądowniczą, przedstawieniem teatralnym czy rozrywkami dżentelmenów niż debatami myślicieli. Jednak aby model nauki rozwijany przez arystokratów mógł przetrwać i dominować, musieli skorzystać z pomocy zaskakującej grupy społecznej: rzemieślników.
Proweniencja nowoczesnej nauki nie jest przypadkowa: bez jej rekonstrukcji nie jesteśmy w stanie dostrzec przyczyn jej dynamicznego rozwoju ani poprawnie zidentyfikować zagrożeń, które przed nią stoją.
Spis treści:
Rozdział I Styl badawczy 29 Styl jako rytm: koncepcja Harrisona C. White’a 34 Styl ucieleśniony: koncepcja Pierre’a Bourdieu 41 Styl kolektywu: koncepcja Ludwika Flecka 49 Podsumowanie 54
Rozdział II Nauka jako gra i rozrywka: styl arystokratyczny 55 Nieróbstwo jest cnotą! 61 Dżentelmen to jego rozrywki 66 Podczepienie i paradoksy 88 Podsumowanie 95
Rozdział III Nauka jako pasja i „dobra robota”: styl rzemieślniczy 97 Niewidzialni rzemieślnicy 98 Model: współczesne piwowarstwo rzemieślnicze 106 Opór świata 121 Autorytet w przestrzeni warsztatu 130 Paradoks „dobrej roboty” 136 Zażyłość z przedmiotami 140 Podsumowanie 146
Rozdział IV Synergia dwóch stylów 149 Materialne kotwice 152 Dlaczego nauka nie jest jak konkurs piękności? 173 Podsumowanie 184
Rozdział V Od uporządkowanej sztuki do pełnoprawnej nauki: przypadek chemii 195 Alchemia protochemią? 199 Zaskakujący sukces „uporządkowanej sztuki” 210 Syzyfowa praca? 223 Podsumowanie 230
Rozdział VI Arystokratyczne tworzenie rzeczywistości: przypadek ekonomii 233 Zakorzenienie gospodarki w ekonomii 237 Maszyny ekonomiczne i ekonomia syntetyczna 246 Uniwersalizacja modeli ekonomicznych 264 Samouprawomocnienie koncepcji naukowych 266 Performatywność ekonomii czy ekonomistów? 272 O mnipotencja ekonomii? 288 Podsumowanie 293 Zakończenie 297P odsumowanie wywodu 297
Epilog: szczury, węże i co jeszcze? 301 Literatura przywoływana 321 Summary 345 Najniższa cena z 30 dni przed obniżką 29,75zł
Arystokraci i rzemieślnicy. Synergia stylów badawczych
|